استرس و اضطراب ، راه‌های درمان و کاهش آن

اکثر مردم گاهی اوقات استرس و اضطراب را تجربه می‌کنند. منظور از استرس، هرگونه فشاری است که بر ذهن و یا جسم شما وارد می‌شود.
منشاء احساس “استرس” می‌تواند رویدادی باشد که به شما احساس عجز داده یا شما را عصبی می‌کند.
اما اضطراب به معنی احساس ترس، نگرانی و یا ناراحتی است.

این احساس می‌تواند واکنش به استرس باشد و یا در افرادی بروز کند که قادر به تشخیص عوامل استرس‌زای قابل توجهی در زندگی خود نیستند.
استرس و اضطراب داشتن همیشه بد نیست. این حالات در کوتاه مدت می‌تواند به شما کمک کند تا بر یک چالش و یا وضعیت خطرناک غلبه کنید.
اگر ما قدری اضطراب را تجربه نمی‌کردیم، ممکن بود انگیزه‌ای برای انجام کارهایی ضروری خود نداشتیم. (برای مثال، مطالعه برای یک امتحان مهم! ).
با این حال اگر استرس و اضطراب در زندگی روزانه اختلال ایجاد کند، ممکن است نشان‌دهنده یک مسئله جدی‌تر و زمان کمک گرفتن از یک متخصص باشد.

چه عواملی باعث استرس و اضطراب می‌شود؟

برای اکثر افراد، استرس و اضطراب معمولاً پس از یک حادثه خاص در زندگی رخ می‌دهد، اما پس از آن برطرف می‌شود.

علل شایع استرس و اضطراب

عوامل استرس زا عبارتند از:

نقل مکان کردن
شروع یک مقطع تحصیلی یا کار جدید
ابتلا به یک بیماری یا جراحت
بیماری یا جراحت یک دوست یا عضو خانواده
مرگ یک عضو خانواده یا دوست
ازدواج
تولد نوزاد جدید

مصرف مواد مخدر و داروها

مواد مخدری که حاوی مواد محرک هستند، ممکن است علائم استرس و اضطراب را تشدید کنند.
استفاده منظم از کافئین، مواد مخدر مانند کوکائین و حتی الکل نیز می‌تواند علایم استرس و اضطراب را بدتر کند.

داروهای تجویزی که می‌تواند علایم استرس و اضطراب را تشدید کنند عبارتند از:

داروهای تیروئید
اسپری‌های آسم
قرص‌های رژیمی

اختلالات مرتبط با استرس و اضطراب

استرس و اضطرابی که به طور مکرر رخ داده و به نظر می‌رسد تناسبی با عوامل استرس زا ندارد، ممکن است نشانه‌ای از یک اختلال اضطرابی باشد.
این اختلالات عبارتند از:

اختلال اضطراب فراگیر
اختلال هراس
اختلال استرس پس از سانحه
ترس یا اضطراب اجتماعی
اختلال وسواس جبری

علائم و نشانه‌های استرس و اضطراب

استرس و اضطراب می‌تواند علائم جسمی و روحی تولید کند. افراد ممکن است استرس و اضطراب متفاوتی را تجربه کنند.
اما علائم شایع آن عبارتند از:

دل درد
تیک عصبی
تنفس سریع
ضربان قلب سریع
عریق زیاد
لرزش
تکرر ادرار
تغییرات اشتها
انتظار عذاب و عقوبت
ترس یا عصبانیت
مشکلات تمرکز
خشم غیر منطقی
بی قراری

علائم اضطراب از نظر عصب‌شناسی

می‌توان چنین استدلال کرد که استرس و اضطراب همان علائم عصبی هستند.
این علائم می‌توانند سطح انتقال دهنده‌های عصبی در مغز را تغییر داده و آنها را مجبور به ارسال سیگنال‌های غیر عادی به بقیه بدن کنند.
اگر چه استرس و اضطراب باعث هیچ گونه آسیب عصبی شناخته شده‌ای در بدن نمی‌شوند، اما قادر به ایجاد این علائم در بدن هستند:

گزگز دست و پا

ترشح آدرنالین و تنفس سریع در هنگام اضطراب، امری بسیار معمول است و هر دو می‌توانند به احساس گزگز و به خواب رفتن دست و پا منجر شوند.
نکته جالب توجه این است که هر دو واکنش، تاثیرات متفاوتی دارند.

آدرنالین با اتساع عروق خونی، خون را به عضلات می‌فرستد، در حالی که تنفس سریع، رگ‌های خونی را منقبض می‌کند و در نتیجه خون کمتری به دست و پا جریان می‌یابد.

دردهای عصبی

استرس و اضطراب همچنین می‌تواند دردهای عصبی ایجاد کند. این دردهای عصبی، هم جسمی و هم روانی هستند.
در هنگام اضطراب و استرس، دردهای موسوم به دردهای روانی، سنسورهای درد را به طور خودکار در مغز فعال می‌سازد.
این دردها حتی اگر از لحاظ علمی هیچ علتی غیر از اضطراب نداشته باشند، اما تجربه درد کاملاً واقعی است.

سرگیجه و سنگینی سر

اضطراب و استرس می‌تواند باعث سنگینی سر و سرگیجه شده و احتمالاً حتی با مشکل ایستادن و یا احساس بی‌حسی در پاها همراه خواهد بود.
همه این علائم به اضطراب به خصوص تنفس سریع و ترشح آدرنالین مرتبط است.

سردرد

اضطراب می‌تواند سرآغاز انواع  سردرد ها از جمله سردرد تنشی و میگرن باشد.
میگرن همچنین ممکن است علائم خاص خود مانند مشکلات چشم را بروز دهد. همه این مشکلات از علائم شناخته شده اضطراب و استرس هستند.

خستگی

در اضطراب شدید، بروز خستگی هم شایع است و ظاهراً به این دلیل رخ می‌دهد که زندگی با اضطراب مداوم سبب تحلیل احساسات می‌شود.
از آنجا که اضطراب می‌تواند به بی‌خوابی نیز منجر شود مقداری از این خستگی ناشی از کمبود خواب است.

اختلال حافظه

شاید تنها علامت “خفیف” و دائمی اضطراب در مغز، اختلال حافظه باشد.
از دست دادن حافظه ناشی از اضطراب به ندرت حاد است، اما به دلیل ترشح مداوم هورمون استرس (کورتیزول) است.

گیجی و اختلال ادارک

سطوح شدید اضطراب ممکن است موجب مشکلاتی مانند گیج و منگ شدن و حتی قطع رابطه موقت با واقعیت شده و باعث شود بیمار از وجود مشکلی در مغز خود نگران باشد.
در تمام این موارد، شدت مشکل ممکن است دقیقاً به اندازه یک اختلال عصبی واقعی باشد.

بیماری‌های عصبی

میلیون‌ها نفر از مردم مبتلا به اضطراب، دچار مشکلات فیزیکی مشابه با بیماری‌های عصبی مانند ام اس، تومور مغزی و بیماری پوستی لایم و یا حتی سکته مغزی هستند.

تفاوت بین استرس و اختلالات عصبی

متاسفانه هیچ راهی برای تمایز بین اضطراب و انواعی از اختلالات عصبی جدی وجود ندارد.
علائم آنها بسیار مشابه است و علیرغم تفاوت‌های بسیار جزئی میان چند علامت و نشانه، به طور کلی علائم آنها تفاوت اندکی با یکدیگر دارند.
بسیاری از علائم اضطراب می‌تواند بسیار مشابه با علائم اختلالات عصبی باشد.
به همین دلیل مراجعه به یک متخصص مغز و اعصاب اهمیت زیادی دارد. اگر چه اضطراب بسیار شایع است.
اما مراجعه به متخصص مغز و اعصاب، تنها راه برای اطمینان از این است که شما به یک اختلال عصبی مبتلا نیستید.
نکته مهم و کلیدی این است که اگر پزشک متخصص به شما می‌گوید: “مشکل خاصی ندارید” بلافاصله برای کنترل اضطراب خود اقدام کنید.
اما اگر همچنان به در وضعیت اضطراب باقی بمانید، علائم عصبی‌ بیشتری در شما بروز کرده و به آزمایشات بیشتر و تشدید اضطراب شما ختم خواهد شد.
به یاد داشته باشید، حتی اگر به یک اختلال عصبی مبتلا هستید، باز هم کنترل اضطراب مهم است.
اضطراب شما در نه تنها در شادی و شادابی شما، بلکه در میزان موفقیت درمان‌های پزشکی نقش مهمی دارد.
اگر به هر دلیلی فکر می‌کنید که مبتلا به اضطراب و نه یک اختلال عصبی هستید، فوق العاده مهم است که برای کنترل و رفع آن کمک بطلبید.

مدیریت استرس و اضطراب

راه‌کارهایی وجود دارد که می‌توانید با استفاده از آن استرس و اضطراب خود را تحت کنترل در آورید. به واکنش‌های بدن و ذهن خود به شرایط استرس زا و تولید کننده اضطراب توجه کنید.

مدیریت استرس و اضطراب روزمره

تغییر در شیوه زندگی می‌تواند به کاهش علائم استرس و اضطراب کمک کند.
این تکنیک را می‌توان همراه با درمان‌های پزشکی برای کاهش اضطراب استفاده کرد. تکنیک‌های کاهش استرس و اضطراب عبارتند از:

پیروی از رژیم غذایی سالم و متعادل
محدود کردن مصرف کافئین و الکل
خواب کافی
ورزش منظم
مراقبه
در نظر گرفتن زمانی برای تفریح
یادداشت روزانه احساسات خود
تمرین تنفس عمیق
شناخت عواملی که باعث استرس شما می‌شود.
صحبت کردن با یک دوست

دریافت کمک‌های پزشکی برای درمان استرس و اضطراب

راه‌های بسیاری برای دریافت درمان‌های استرس و اضطراب وجود دارد.
اگر احساس می‌کنید که قادر به کنار آمدن و غلبه بر استرس و اضطراب خود نیستید، پزشک ممکن است شما را به یک متخصص بهداشت و سلامت روان معرفی کند.
متخصص ممکن است با استفاده از روان درمانی به شما کمک کند تا بر استرس و اضطراب خود کار کنید.
درمانگر شما همچنین ممکن است تکنیک‌های تمدد اعصاب را به شما آموزش داده و به شما کمک کند تا استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید.

رفتار درمانی شناختی: این یک روش محبوب و مؤثر برای مدیریت اضطراب است و به شما می‌آموزد که با شناخت افکار و رفتارهای اضطرابی خود، آنها را به افکار و رفتارهای مثبت‌ تبدیل کنید.

مواجه سازی و حساسیت زدایی سیستماتیک: در این روش، شما به تدریج در معرض محرک‌های اضطراب قرار می‌گیرید تا بتوانید احساسات ترس خود را مدیریت کنید.
دارو درمانی: این روش می‌تواند به درمان اختلال اضطراب (با تشخیص قطعی) کمک کند.
این داروها ممکن است شامل مهارکننده‌های بازجذب سروتونین انتخابی (SSRI) مانند سرترالین (زولافت) یا پاروکستین (پاکسیل) باشد.
گاهی اوقات پزشکان از داروهای ضد اضطراب (بنزودیازپین‌ها) مانند دیازپام (والیوم) و یا لورازپام (آتیوان) استفاده می‌کنند.
اما این روش‌ها به دلیل خطر وابستگی بیمار، عموماً به صورت کوتاه مدت استفاده می‌شود.